بازگشت
سال نو تان مبارک باد
عبدالو کیل کوچی عبدالو کیل کوچی

                                                 فرارسی سال نو  یاد آور سنت های دیرینه ایست که از هزا ران سال به اینطرف در وطن عزیز ما آن را بمثابه میراث بزرگ فرهنگی وتاریخی گرامی میدارند . با فرا رسیدن نوروز چون این طلایه دار بهارفصل نوینی آغاز میشود که بشر از انجماد مشقت زای زمستان رهایی یافته وطبیعت رنگ تازه بخود میگیرد .ازین رو، بهار جمال زیبایی وسر سبزی خوانده شده که نمایانگر طراوت ونماد تازه گی میباشد وبدین لحاظ ایام جوانی را بهار زندگی خوانده اند . در روز گا ران قدیم ، در روز خجسته نوروز شاهان آریایی در بلخ بر فراز تپه شامخ ومزین با بیرق ها بروی تخت نقره ینی نشسته ، مردم را به زراعت ونهال شانی ،سر سبزی وشادابی رهنمایی کرده وبا مراسم با شکوهی روز اول سال به تجلیل گرفته میشد . بهار به عنوان فصل شگوفایی ،طراوت وموسم زایش ،رویش وظهور تجلی رمز حیات است که از قدیمترین زمانه ها مورد استقبال بشر قرار دارد .

مادامیکه  آریایی ها به کشا ورزی ودهقانی پرداخته وتقویم سال را شناختند نخستین روز سال  را نوروز خواندند .وبقول معروف این روز را روز نو گفتند که سر سال باشد ،شب وروز برابر شود ،سایه ها از دیوار ها بگذرد و آفتاب از روزنه  ها افتد .ازین جهت نوروز در بین آریایی ها بنماد زندگانی نو ، برابری در طبیعت وروشنایی در حیات انسان مبدل میگردد .

 بزرگان متقدم ، فلک درین روز گشتن به دور خود را آغاز کرده است . با توجه به سنن ها عقاید ومذاهب ،پیغمبری حضرت موسی ع ، فرو نشستن کشتی حضرت نوح ع،پیدا شدن انگشتری حضرت سلیمان ع ، نزول انجیل ، خلافت حضرت علی  کرم الله وجه را به همین روز نسبت داده اند . ازین رو نوروز را بمثابه یک روز تاریخی میشناسند .

در افغانستان عزیز روز نو روز با بر افراشتن جهنده سخی در مزار شریف ،بلخ وجا های متبرکه وتاریخی آغاز میشود واما توغ مندوی در شهر کابل رسم کهنتری دارد که بزمان قبل از اسلام میرسد واین نماد به پیشوا گرفتن فرا وانی وبرکت تلقی میشود .

طوریکه گفتیم نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردم قرار داشته و با مراسم ویژه چون تزئین منازل ، خانه تکانی ، فرش های زینتی ، وپوشیدن لباس های نو با برپایی  مراسم چهار شنبه سوری ، پهلوانی ،بزکشی  وسایر سرگرمی ها وبر پایی میله های سمنک و سفره های رنگین ،با هفت میوه وهفت سین بمثابه آیین های مشترک این جشن عنعنوی به نمایش گرفته میشود واجزای هفت میوه وهفت سین را به عنوان خیر وبرکت وصحت وسلامتی وفرا وانی دانسته چنانچه سیب را نماد زیبایی وتن درستی ،سنجد را نماد عشق ومحبت ، سبزی را نماد سر سبزی ،سمنک را نماد برکت ، سرکه را نماد رزق وروزی ،سمارق را نماد نو آوری ، سیر را نماد شفا وسلامتی دانسته که مردم با استفاده از امکانات در تهیه غذا های نوروزی در منازل وخارج از آن در تپه ها ، باغات ، ونقاط سرسبز وکنار دریاچه ها وجویبار ها ودر میان درختان وارغوان زار ولاله زارها وخیرات در زیارت گاه ها با برپایی میله ها ومحافل مجلل جشن میگیرند .

در کشور عزیز ما آغاز سال نو را بنام روز دهقان وروز نهال شانی نیز یاد میکنند . درین روز تخم های بزری ، وسایط وسایل کشاورزی ونمونه های از دامپروری  با شرکت بیشماری از دهاقین بر گزار میگردد . که این مراسم نمادی از شوق وحرکت  و آغاز کار وکوشش وبزر افشانی ونهال شانی برای پرباری وسرسبزی کشور محسوب میشود .

هموطنان عزیز در حال حاضر در وطن ما نوروز بهاران حال وهوای دیگری دارد وبرای فقرا وغربا ،مساکین ومریضان ویتیمان وبیوه زنان وبیکاران ومردم بیخانمان هنوز افسردگی ومشقت حکمفرماست چنانچه  آغاز نو با برخورد کهنه ونبود یک پروگرام نو برای نو سازی وآغاز نو  نمایانگر شرایطی است  که مردم بلا کشیده افغانستان این بار نیز نوروز را در میان جنگ وخونریزی ،دود وآتش سپری میکنند وبه امید نوروز واقعی لحظه شماری میکنند زیرا مردم

 عذاب دیده کشور در ایام نوروز با شکم گرسنه در شرایط بیخان ومانی ،وجسم مریض در زیر تهدید جنگ وترور وحملات انتحاری ،ونا امنی بسر برده با ظلم ها وستمگری ها دست وپنجه نرم میکنند . آنان در روز نوروز با رفتن در مزارات شهیدان وعزیزان از دست رفته شان با ضجه وزاری فریاد میکشند .خلاصه باید گفت برای ملتی بی سر نوشت وبیکار که به نان وآب  کافی خانه وصحت، تعلیم وتحصیل لازم ولباس مناسب دسترسی نداشته باشد نوروز چه ارمغانی خواهد داشت .

ملت هردم شهید ما برای رسیدن به نوروز واقعی وروشنایی ها به وحدت ملی بیشتر نیاز دارند . برای کار وسر نوشت بهتر نیاز دارند  به نیروی اتحاد وهمبستگی که تامین کننده عدالت ودموکراسی ،صلح برابری باشد  نیاز دارند .

همین اکنون حدودا نیم میلیون نفر از هموطنان عزیز ما بناچاری در کشور های اروپایی وامریکایی  در شرایط غربت بسر می برند . غربت دور از وطن آبایی ودوست داشتنی ،دور از عزیزان وهموطنان ، دور از گرمی وسردی وطن وروز گار آمده بر سر مردم ما با رنج وتشویش زندگی میکنند . به جهانیان معلوم است که مردم افغانستان نسبت به هر کجای جهان وطن خود را بیشتر دوست دارند ولی متئاسفانه مداخله وتداوم جنگ در کشور صدها هزار هموطن ما را در خاک های همسایه وبیگانه مهاجر ساخته است . که در نتیجه آن مهاجرین افغان در رابطه به وضع زندگی رقتبارشان  در عرصه های تحصیل ،صحت وسلامتی ،شغل وکار وبی سر نوشتی رنج می برند .

هموطنان گرامی راه نجات مردم ما از حالت کنونی مستلزم همکاری وهم اندیشی برای رسیدن بیک صلح پایدار وامن سراسری میباشد . بیایید سال نو را با اندیشه و آرزو های نو با همبستگی صمیمانه آغاز کنیم البته این رسالت تاریخی اولتر از همه بدوش روشنفکران ترقی پسند وعدالتخواه وسایر داد خوهان روشنضمیر کشور ما میباشد که تاریخ این وجیبه ملی ووظیفه وطنی را بدوش آنان سپرده است.

 درین مر حله حساس تاریخی وطن ما بیشتر به اتحاد وهمبستگی وفاق ملی وحدت ملی نیاز مند است این در صورتی میسر خواهد بود که همه وطنپرستان واقعی کشور با مشارکت ترقی خواهان ،عدالت پسند وسایر دادخواهان وشخصیت های ملی مستقل در یک صف واحد با طیف وسیعی از زنان وجوانان ومشارکت مردم مستضعف افغانستان بسیج گردند بسر رسانیدن این وجیبه ملی  بدون شک فضای صلح وامنیت پایدار را بوجود خواهد آورد  که آنگاه دهقانان وکارگران وجوانان زنان ومردان کشور ما در یک فضای صمیمانه نوروز بهاری را با امید اهداف و آرمان های نو برای خیر وسعادت شان  بطور هدفمندانه آغاز نمایند واز آن تجلیل شایسته بعمل آورند .

 بیایید با کار مشترک وهمبستگی متحدانه سال نو را با آرمانهاوبرنامه نو، برای سعادت وخوشبختی هموطنان عزیز ما  آغاز خوبی داشته باشیم وبا بزر دانه های مهر ومحبت در محیط افکار واندیشه ما وغرس نهال دوستی درسرزمین انسانیت ونوعپروری ،گلشن  آرزو های مشترک مانرا درزیر تابش خورشید بهاری ،این بهار آرزوها پرثمر ساخته و بر مزرعه امید ها وآرمانهای ما گرم بتابد آنگاه نور محبت ویکرنگی روشنی بخش روزنه دلهای ما باشد.

 به امید سال پرمیمنت ، سال نیکو وشادابی ، سال محبت ودوستی

                                هر روز تان نوروز نوروز تان پیروز

 

 

                            

 

 

             بهار

 

مقدم فصل بهار است وفرا خان دگر      ما به   امید   بهاریم  و بها ران  دگر

نفس تا زه  دهد با د بهاری به چمن       با غ آرایش نو گیرد  و سا   مان دگر

خیل مرغان سحرخیزبه پر وازآیند        بلبل و کو کو وقمری وهزا ران دگر

بشکفد  لاله  به پیرا من سر  وآزاد        تا ببا رد به چمن  نم نم  با  ران دگر 

فصل نوآید طرح نویا ران حضور        شا هد و با ده  وسا قی وشبستان دگر

مخملین فرش کند خوانطبیعت زگل        سو سن و یا سمن سنبل و ریحان دگر

قلب ظلمت شکند پرتوخورشیدکه تا      رخت بندد ز چمن ما تم   گریان دگر

بادازجنبش هرخاروخسی دستکشد        تا زند  شانه  سر زلف   پریشان دگر

 بیل دهقان شکندبند طلسمات خزان      بشکند   فر ق  سر دیو   سلیمان  دگر

 حاصلزحمت دهقان  چپاول نرود      تا نباشد  بو  طن  ناله  و   افغان  دگر

 

                                  رباعیات نوروزی 

                                          

نوروز بهار آمد  و توفنده  ومست         پای گل و دست  و گردن لاله  شکست

او ضاع چمن تیره وتاراست هنوز        کو بلبل  مستی که  کند  ناله   به دشت

 

نوروزرسید ورسم  پارینه گذشت             با غ وچمن از سبزه وگل گشت بهشت

آنجاکه بجای سبزه ماینرو ییدست            کی رفت به  گلشن و کی آمد از  دشت

                                  

شبهای دهقان وروزخان درگذرست        نو روز وبهار وروز  دهقان دگر است

گر  چرخش امروز بکام  دا راست        پیداست  که  روز مستمندان  دگر است

                                   

نوروزکه باسفره هفتسین خوشست          نی با دل افسرده وغمگین خوش است

آنجاکه گدایانهمه صف بسته بشهر          دارنده  به  زندگی  رنگین خوش است

                                          

نوروز و بهار آمد وتو فنده ومست            پای گل ودست  وگردن  لاله  شکست

او ضاع چمن تیره وتار است هنوز          کو بلبل   مستی که کند  نا له    بدشت

                                   

ایام کهن    برفت و    نو روز   آمد            روز  خس  و خاروخاشه پیروز  آمد

با اینهمه  او ضاع  خراب    گلشن             گل  روز  کجا دید   که نو  روز  آمد

                    

گو یند  بهار  آمد  وخند ید   چمن            کو  بلبل  و  قمری   وگلاب   وگلشن 

با  یک  گل  نمیشود بهار  روشن            هر چند که  پو شیده  یکی  سبز چپن 

 

"برطرف چمن نسیم نوروزخوشست "     بریاد وطن زیست هر روزخوش است

آواره  بیچاره   ندارد   شب   وروز       درغربت عزلت شب ازینروزخوشست 

                                                                                                                                                                                                                               


March 20th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسايل اجتماعي